Sáng-thế Ký 34
Câu ghi nhớ: Ví bằng anh em đang cơn giận, thì chớ phạm tội; chớ căm giận cho đến khi mặt trời lặn. (Ê-phê-sô 4:26)
Mục đích: Hãy ở nơi nào Chúa muốn và làm những điều Chúa dạy; Hãy coi chừng vì cưu mang điều ác và đẻ ra tội trọng. (Ê-sai 59:4)
I. LÝ DO NÀNG ĐI-NA BỊ HẠI
1. Gia-cốp dừng chân tại Su-cốt: Sáng 33:17 Gia-cốp đi đến Su-cốt; bèn cất một nhà cho mình ở, và mấy cái lều cho súc vật; cho nên họ đặt tên chốn nầy là Su-cốt. 18 Gia-cốp ở xứ Pha-đan-A-ram đến thành Si-chem thuộc về xứ Ca-na-an, được bình an. Người đóng trại trước thành, 19 bèn mua miếng đất chỗ người đóng trại, giá một trăm miếng bạc của con Hê-mô, cha Si-chem. [Su-cốt = Lều trại; Từ Su-cốt đến Si-chem khoảng 30 dặm = 48 km]
20 Nơi đó người lập một bàn thờ, đặt tên là Ên-Ên-ô-hê-Y-sơ-ra-ên (= Đức Chúa Trời là CHÚA của Y-sơ-ra-ên) à (Tuyên xưng đức tin)
* Áp-ra-ham đã từng đến đây nhưng không ở nơi này: Sáng 12:6 Áp-ram trải qua xứ nầy, đến cây dẻ bộp của Mô-rê, tại Si-chem. Vả, lúc đó, dân Ca-na-an ở tại xứ. 7 Đức Giê-hô-va hiện ra cùngÁ p-ram mà phán rằng: Ta sẽ ban cho dòng dõi ngươi đất nầy! Rồi tại đó Áp-ram lập một bàn thờ cho Đức Giê-hô-va, là Đấng đã hiện đến cùng người. 8 Từ đó, người đi qua núi ở về phía đông Bê-tên, rồi đóng trại; phía tây có Bê-tên, phía đông có A-hi. Đoạn, người lập tại đó một bàn thờ cho Đức Giê-hô-va và cầu khẩn danh Ngài. (Liên kết, tìm cầu, yêu mến, thờ phượng Chúa)
– Chúa đã phán cùng Gia-cốp: Sáng 31:3 Đức Giê-hô-va phán cùng Gia-cốp rằng: Hãy trở về xứ của tổ phụ ngươi, chốn bà con ngươi, Ta sẽ phù hộ ngươi.”
– Gia-cốp đã khấn nguyện cùng Chúa: Sáng 34:16 Gia-cốp thức giấc, nói rằng: Thật Đức Giê-hô-va hiện có trong nơi đây mà tôi không biết! 17 Người bắt sợ và nói rằng: Chốn nầy đáng kinh khủng thay! Đây thật là đền Đức Chúa Trời, thật là cửa của Trời! 18 Người dậy sớm, lấy hòn đá của mình dùng gối đầu, dựng đứng lên làm cây trụ, đổ dầu lên trên chót trụ đó; 19 rồi đặt tên chốn nầy là Bê-tên; còn nguyên khi trước tên thành là Lu-xơ. 20 Gia-cốp bèn khấn nguyện rằng: Nếu Đức Chúa Trời ở cùng tôi, gìn giữ tôi trong lúc đi đường, cho bánh ăn, áo mặc, 21 và nếu tôi trở về bình an đến nhà cha tôi, thì Đức Giê-hô-va sẽ là Đức Chúa Trời tôi. 22 Hòn đá đã dựng làm trụ đây sẽ là đền Đức Chúa Trời, Và tôi sẽ nộp lại cho Ngài một phần mười mọi của cải mà Ngài sẽ cho tôi.”
– Chỗ ở của Áp-ra-ham và Y-sác: Sáng 35:27 Gia-cốp đến cùng Y-sác, cha mình, ở Mam-rê, tại thành Ki-ri-át-A-ra-ba, tức là Hếp-rôn, nơi Áp-ra-ham và Y-sác đã kiều ngụ.
+ Những người dừng chân không đúng chỗ:
* Áp-ra-ham dừng chân ở Ê-díp-tô: Sém mất vợ (Sáng 12:11)
Áp-ra-ham ở tại Ghê-ra: Nói dối về vợ mình (Sáng 20:2)
* Y-sác tại Ghê-ra: Nói dối về vợ (Sáng 26:7)
* Gia đình Na-ô-mi ngụ Mô-áp: Mất chồng, mất con (Ru-tơ đoạn 1)
* Giô-na trốn qua Ta-rê-si: Ở trong bụng cá (Giô-na 1:3)
* Phi-e-rơ ngồi bên đống lửa: Chối Chúa (Lu-ca 22:54-62)
* Sam-sôn ở trong trũng Sô-réc: Mất mạng!…
2. Đi-na đi ra thăm bọn con gái xứ đó: Sáng 34:1 Nàng Đi-na, con gái của Lê-a sanh cho Gia-cốp, đi ra thăm bọn con gái của xứ đó. (Đi-na ra khỏi sự bảo vệ của gia đình, muốn làm bạn các con gái xứ đó, ra khỏi sự bảo vệ của Chúa)
*** Hai Trại quân Thiên-sứ được sai đến để bảo vệ gia đình Gia-cốp:
* Sáng 32:1 Gia-cốp cứ đi đường, có thiên sứ Đức Chúa Trời gặp người. 2 Khi Gia-cốp thấy các vị nầy, nói rằng: Ấy là trại quân của Đức Chúa Trời! Nên người đặt tên chỗ đó là Ma-ha-na-im (= Song trại hay Hai trại quân) à (Sự hiện diện của thiên sứ)
– Hê-bơ-rơ 1:14 Các thiên sứ há chẳng phải đều là thần hầu việc Đức Chúa Trời, đã được sai xuống để giúp việc những người sẽ hưởng cơ nghiệp cứu rỗi hay sao?
*** Gia-cốp có hai đội quân: Sáng 32:10 Tôi lấy làm hèn mọn không đáng chịu các ân huệ và các điều thành thực mà Ngài đã làm cho kẻ tôi tớ Ngài; vì lúc trước khi qua sông Giô-đanh chỉ có cây gậy tôi, mà ngày nay tôi lại trở nên hai đội quân nầy.
– Ma-thi-ơ 18:10 Hãy giữ mình đừng khinh dể một đứa nào trong những đứa trẻ nầy; vì Ta bảo các ngươi, các thiên sứ của chúng nó trên Trời thường thấy mặt Cha Ta, là Đấng ở trên Trời. (Gia-cốp không biết là Thiên-sứ đang ở đó để giúp đỡ khi họ nhờ cậy)
* Bí quyết để được các thiên sứ làm việc với mình: Thi-thiên 91:1 Người nào ở nơi kín đáo của Đấng Chí cao, Sẽ được hằng ở dưới bóng của Đấng Toàn năng. 3. Tôi nói về Đức Giê-hô-va rằng: Ngài là nơi nương náu tôi, và là đồn lũy tôi; Cũng là Đức Chúa Trời tôi, tôi tin cậy nơi Ngài 11 Vì Ngài sẽ ban lịnh cho thiên sứ Ngài, Bảo gìn giữ ngươi trong các đường lối ngươi. 12 Thiên sứ sẽ nâng ngươi trên bàn tay mình, E chân ngươi vấp nhằm hòn đá chăng
Thi 103:20 Hỡi các thiên sứ của Đức Giê-hô-va, Là các đấng có sức lực làm theo mạng lịnh Ngài, Hay vâng theo tiếng Ngài, khá ngợi khen Đức Giê-hô-va! 21 Hỡi cả cơ binh của Đức Giê-hô-va, Là tôi tớ Ngài làm theo ý chỉ Ngài, hãy ca tụng Đức Giê-hô-va!
II. GÂY NAN ĐỀ: Hại mình; Hại người
1. Nàng Đi-na: Tự đem họa vào thân: Sáng 34:2 Si-chem, con trai Hê-mô, người Hê-vít, hoàng tử xứ đó, thấy nàng, thì cướp đi, nằm với nàng và làm điếm nhục nàng.
1 Phi-e-rơ 5:8 Hãy tiết độ và tỉnh thức: kẻ thù nghịch anh em là ma quỉ, như sư tử rống, đi rình mò chung quanh anh em, tìm kiếm người nào nó có thể nuốt được.
2. Si-chem: Hoàng tử, đời sống không đạo đức
a. Yêu thương một cách sai trật: Sáng 34:3 Tâm hồn chàng vấn-vít cùng Đi-na, con gái Gia-cốp, thương mến con gái tơ đó, lấy lời ngon ngọt nói cùng nàng.
b. Muốn cha làm thành điều mình muốn: Sáng 34:4 Si-chem nói cùng Hê-mô, cha mình, rằng: Hãy cho tôi con gái nầy làm vợ.
III. CÁCH PHẢN ỨNG VỚI NAN ĐỀ
1. Gia-cốp nín lặng (Lặng người đi): Không kêu cầu Chúa!
Sáng 34:5 Vả, Gia-cốp hay được rằng chàng làm hư danh giá Đi-na, con gái mình, nhưng các con trai mình mắc ở ngoài đồng cùng súc vật, nên người làm thinh đến khi họ trở về.
Ê-sai 49:25 Song Đức Giê-hô-va phán như vầy: Thật, những kẻ bị người mạnh bạo bắt lấy, sẽ được cứu thoát, mồi của người đáng sợ sẽ bị giựt lại. Vì ta sẽ chống cự kẻ đối địch ngươi, và chính ta sẽ giải cứu con cái ngươi.
* Cách phản ứng của Áp-ra-ham khi Lót bị giặc bắt: Sáng 14:14 Khi Áp-ram hay được cháu mình bị quân giặc bắt, bèn chiêu tập ba trăm mười tám gia nhân đã tập luyện, sanh đẻ nơi nhà mình, mà đuổi theo các vua đó đến đất Đan. 15 Đoạn Áp-ram chia bọn đầy tớ mình ra, thừa ban đêm xông hãm quân nghịch, đánh đuổi theo đến đất Hô-ba ở về phía tả Đa-mách. 16 Người thâu về đủ hết các tài vật mà quân giặc đã cướp lấy; lại cũng dẫn cháu mình, là Lót cùng gia tài người, đàn bà và dân chúng trở về
2. Hê-mô: Sáng 34:6 Lúc đó, Hê-mô, cha Si-chem, đến cùng Gia-cốp đặng nói chuyện cùng người
3. Các con trai của Gia-cốp: Sáng 34: 7 Các con trai Gia-cốp ở ngoài đồng trở về, vừa hay được việc ấy, bèn nổi nóng và giận lắm, vì việc ô danh mà Si-chem đã xui cho họ Y-sơ-ra-ên, nằm cùng con gái của Gia-cốp, là việc chẳng bao giờ nên làm. (Họ nhận biết điều trái với đạo đức; Cảm thấy bị sỉ nhục)
Ê-phê-sô 4:26 Ví bằng anh em đang cơn giận, thì chớ phạm tội; chớ căm giận cho đến khi mặt trời lặn,
Gia-cơ 1:20 vì cơn giận của người ta không làm nên sự công bình của Đức Chúa Trời
Gia-cốp: Sáng 30:2 Gia-cốp nổi giận cùng Ra-chên mà rằng: Há ta được thay quyền Đức Giê-hô-va, mà không cho ngươi sanh sản sao?
Sáng 31:36 Gia-cốp bèn nổi giận rầy lộn cùng La-ban, mà rằng: Tôi có án gì, tội gì, mà cậu hằm hằm đuổi theo như vậy!
IV. CÁCH GIẢI QUYẾT NAN ĐỀ
1. Hê-mô:
a. Xin kết hôn: Sáng 34:8 Hê-mô nói cùng họ rằng: Tâm hồn Si-chem, con trai tôi, đã dan-díu cùng con gái các ông; xin hãy gả nàng cho nó làm vợ.
b. Kết sui với nhau: Sáng 34:9 Hãy kết sui-gia cùng nhau; các ông gả con gái cho chúng tôi, rồi cưới các con gái chúng tôi lại. (Đồng hóa dân Y-sơ-ra-ên)
c. Ở chung với nhau: Sáng 34:10 Hãy ở cùng chúng tôi; xứ sẵn dành cho các ông; hãy ở, buôn bán và dựng cơ nghiệp tại đó. (Không cần phải đi đến chỗ khác)
2. Si-chem:
a. Sẵn sàng nạp sính lễ: Sáng 34:11 Si-chem thưa cùng cha và các anh em của người con gái rằng: Xin cho tôi được ơn trước mặt các ông, và điều chi các ông nói, tôi xin nạp cho.
b. Muốn cưới làm vợ: Sáng 34:12 Xin hãy đòi một lễ cưới cho lớn, sính nghi cho cao, tôi xin nạp theo y lời các ông nói; nhưng hãy gả con gái đó cho tôi làm vợ (Sẵn sàng đáp ứng mọi yêu cầu để được cô Đi-na)
Sam-sôn: Các Quan Xét 16: 4 Sau đó, người yêu mến một người nữ trong trũng Sô-réc, tên là Đa-li-la. 5 Các quan trưởng Phi-li-tin đến nhà nàng, mà rằng: Hãy rán dụ dỗ hắn, hầu cho biết bởi đâu hắn có sức mạnh lớn lao kia, và chúng ta phải làm thế nào cho được thắng hơn, trói và bắt hắn phục. Chúng ta ai nấy sẽ thưởng cho nàng mười một trăm miếng bạc. (Phi-li-tin có năm quan trưởng)
3. Các con trai Gia-cốp:
a. Dùng mưu nói chuyện: Sáng 34:13 Các con trai Gia-cốp đáp lại cùng Si-chem và Hê-mô, cha chàng, cùng dùng mưu nói chuyện với họ, vì Si-chem đã làm mất danh giá của Đi-na, em gái mình. (Kiếm cách trả thù và giải cứu em)
b. Dùng phép cắt bì để hại người khác: Sáng 34:14 Các người ấy nói rằng: Gả em gái chúng tôi cho ai chẳng chịu phép cắt bì, ấy là một việc chúng tôi làm không được, vì sẽ là một nỗi nhuốc nhơ cho chúng tôi vậy. 15 Chúng tôi sẽ nhận lời các ông được, là khi nào các ông trở nên giống như chúng tôi, tức là mọi người nam chịu phép cắt bì; 16 vậy, chúng tôi sẽ gả con gái chúng tôi cho các ông, và sẽ cưới con gái các ông lại; đoạn ta sẽ ở chung nhau, thành ra một dân mà thôi.
Phép cắt bì là một giao ước thánh của Đức Chúa Trời thiết lập cho Áp-ra-ham và dòng dõi người (Sáng 17:10-11)
c. Dùng em gái để đưa Hê-mô và Si-chem vào bẫy: Sáng 34:17 Còn nếu không khứng nghe theo lời, và không chịu phép cắt bì, thì chúng tôi bắt con gái lại và đi ở nơi khác. (Biết đây là điểm yếu của Si-chem)
4. Hê-mô và Si-chem:
a. Tin lời của các con trai Gia-cốp: Sáng 34:18 Bao nhiêu lời họ nói làm cho đẹp dạ Hê-mô và Si-chem, con trai người.
Châm 14:15 Kẻ ngu dốt tin hết mọi lời; Nhưng người khôn khéo xem xét các bước mình.
Công vụ 17:11 Những người nầy có ý hẳn hoi hơn người Tê-sa-lô-ni-ca, đều sẵn lòng chịu lấy đạo, ngày nào cũng tra xem Kinh Thánh, để xét lời giảng có thật chăng.
b. Vì tình yêu mù mắt: Sáng 34:19 Chàng trẻ tuổi đó không ngần ngại các việc họ đã định, vì con gái của Gia-cốp đẹp lòng chàng. Vả, chàng đây là một người quí trọng hơn mọi người trong nhà cha mình. (Thiếu sự khôn ngoan thật)
c. Dạy cho cả thành làm cắt bì: Sáng 34:20 Vậy, Hê-mô và Si-chem, con trai người, đi đến cửa thành mình, nói cùng dân trong thành như vầy: 21 Các người đó ăn ở hòa thuận giữa vòng chúng ta; vậy cho họ ở trong xứ đặng buôn bán. Nầy, xứ cũng rộng cho họ ở; chúng ta sẽ cưới con gái họ làm vợ, và gả các con gái chúng ta lại. 22 Nhưng họ bằng lòng ở cùng chúng ta đặng thành một dân, miễn khi nào các người nam trong bọn mình phải chịu phép cắt bì chính như mọi người nam của họ vậy.
d. Dạy cho người khác tham lam: Sáng 34:23 Thế thì, há rằng các súc vật, các tài sản và các bầy của họ sẽ chẳng thuộc về chúng ta sao? thôi, ta hãy nhận theo họ điều đó đi, để họ ở chung cùng chúng ta.
1 Cô-rinh-tô 15:19 Nếu chúng ta chỉ có sự trông cậy trong Đấng Christ về đời nầy mà thôi, thì trong cả mọi người, chúng ta là kẻ khốn nạn hơn hết.
5. Dân sự trong thành của Hê-mô:
a. Tin theo: Sáng 34:24 Mọi người đi ra cửa thành mình đều nghe theo lời Hê-mô và Si-chem, con trai người,
b. Chịu cắt bì một cách thiếu hiểu biết: và hết thảy người nam đi ra cửa thành mình đều chịu phép cắt bì.
6. Si-mê-ôn và Lê-vi:
a. Giết hết thảy người nam: Sáng 34:25 Đến ngày thứ ba, khi mọi người đang đau đớn, thì hai con trai Gia-cốp, là Si-mê-ôn và Lê-vi, anh nàng Đi-na, cầm mỗi người một thanh gươm, thừa khi ai nấy yên ổn, xông vào thành giết hết thảy người nam.
Con Lê-a: Si-mê-ôn (= Đức Chúa Trời có nghe biết); Lê-vi (= Dính díu: Không chia lìa)
b. Cứu em: phá thành: 26 Hai người lại lấy gươm giết Hê-mô và Si-chem, con trai người, đem nàng Đi-na ra khỏi nhà Si-chem, rồi đi. 27 Vì cớ họ làm mất danh giá em gái mình, nên các con trai Gia-cốp xông vào những xác chết và phá cướp thành; (Hê-mô và Si-chem giữ Đi-na một cách bất hợp pháp)
c. Cướp của: 28 bắt các bầy chiên, bò, lừa, cùng vật chi trong thành và ngoài đồng; (Tham lam)
d. Cướp người: Sáng 34: 29 cướp đem đi hết tài vật, các con trẻ và đàn bà, cùng mọi vật chi ở trong nhà vậy. (Cả thành bị liên lụy)
7. Gia-cốp: Âm mưu này Gia-cốp không biết và không đồng ý
Sáng 34:30 Gia-cốp bèn nói cùng Si-mê-ôn và Lê-vi rằng: Các con xui cho cha bối rối, làm cho dân xứ nầy, là người Ca-na-an và người Phê-rê-sít, oán ghét cha vậy. Cha đây, chỉ có ít người; nếu họ hiệp lại đánh cha, thì chắc cha và nội nhà đều bị tàn hại.
8. Các anh của Đi-na: Sáng 34:31 Đáp rằng: Chúng con nỡ chịu người ta đãi em gái chúng con như con đĩ sao? (Muốn dành sự công bằng cho em, nghĩ tha thứ là nhu nhược)
* Họ bị cha rủa sả sau này: Sáng 49:5 Si-mê-ôn và Lê-vi là anh em ruột. Thanh gươm chúng nó thật khí giới hung tàn. 6 Cầu cho tâm hồn cha chớ có đồng mưu, Vinh hiển cha chớ hiệp cùng hội họ; Vì họ đã giết người trong cơn giận dữ, Cắt nhượng bò đực vì ý riêng mình. 7 Đáng rủa sả thay cơn giận dữ họ, vì thật là hung mạnh! Đáng rủa sả thay khí giận họ, vì dữ dằn thay! Ta sẽ phân chia họ ra trong nhà Gia-cốp, Tan lạc họ trong dân Y-sơ-ra-ên.
Rô-ma 2:1 Vậy hỡi người kia, ngươi là ai mặc lòng, hễ đoán xét kẻ khác thì không thể chữa mình được; vì trong khi đoán xét họ, ngươi cũng lên án cho chính mình ngươi nữa, bởi ngươi đoán xét họ, mà cũng làm các việc như họ.
Rô 2:3 Hỡi người đoán xét kẻ phạm những việc dường ấy mà mình cũng phạm kia, vậy ngươi tưởng rằng chính mình ngươi sẽ tránh khỏi sự phán xét của Đức Chúa Trời sao?
* Áp-ra-ham giải cứu Lót và được chúc phước: Sáng 14:17 Sau khi Áp-ram đánh bại Kết-rô-Lao-me và các vua đồng minh, thắng trận trở về, thì vua Sô-đôm ra đón rước người tại trũng Sa-ve, tức là trũng Vua. 18 Mên-chi-xê-đéc, vua Sa-lem, sai đem bánh và rượu ra. Vả, vua nầy là thầy tế lễ của Đức Chúa Trời Chí Cao, 19 chúc phước cho Áp-ram và nói rằng: Nguyện Đức Chúa Trời Chí Cao, là Đấng dựng nên trời và đất, ban phước cho Áp-ram! 20 Đáng ngợi khen thay Đức Chúa Trời Chí Cao đã phó kẻ thù nghịch vào tay ngươi! Đoạn, Áp-ram lấy một phần mười về cả của giặc mà dâng cho vua đó.
Cầu nguyện: Lạy Chúa Jesus kính yêu của con, qua những bài học này dạy dỗ con phải tiếp tục tiến bước với Chúa và tin cậy nơi Ngài, luôn ở trong sự hiện diện, che chở của Ngài; Ở đúng chỗ Chúa muốn hơn là làm theo ý riêng của mình! Và xin Chúa cho con biết cách dạy dỗ con cái và cả nhà mình đi trong sự kính sợ Đức Chúa Trời. Cảm ơn Chúa vì Ngài ban Thiên-sứ Đức Giê-hô-va đóng trại chung quanh những kẻ kính sợ Ngài, và giải cứu chúng con khỏi tay kẻ ác (Thi 34:7). Trong Danh Chúa Jesus Christ, Amen.